Ndërtimi dhe pasuritë e paluajtshme kalojnë bujqësinë, sjellin 4.2 mld euro në ekonomi

Bujqësia humbet peshë në ekonominë kombëtare, ndërsa ndërtimi dhe tregu i pronave e kalojnë për herë të parë me kontribut më të madh në PBB.

Ekonomia po zhvendoset drejt ndërtimit dhe pasurive të paluajtshme

Struktura e ekonomisë shqiptare po pëson ndryshime të ndjeshme, me ndërtimin dhe pasuritë e paluajtshme që kanë kaluar për herë të parë bujqësinë në peshën që zënë në Prodhimin e Brendshëm Bruto. Sipas të dhënave të fundit nga Instituti i Statistikave, për vitin 2024 bujqësia zinte 15.45 % të PBB-së, ndërtimi 11.92 % dhe pasuritë e paluajtshme 4.95 %. Të dy këta sektorë së bashku arrijnë 16.59 %, duke kaluar bujqësinë si kontribuues në prodhimin kombëtar.

Vlera totale dhe rënia e bujqësisë

Prodhimi Kombëtar për vitin 2024 arriti në 25.1 miliardë euro. Nga kjo shumë, bujqësia kontribuoi me rreth 3.9 miliardë euro, ndërsa ndërtimi dhe pasuritë e paluajtshme së bashku sollën rreth 4.2 miliardë euro. Të dhënat pasqyrojnë një tendencë të qartë rënieje për bujqësinë, e cila ka humbur afro 4 % të peshës së saj në dekadën e fundit — nga 19.12 % në vitin 2014 në 15.45 % në vitin 2024.

Shkaqet e krizës në sektorin bujqësor

Kriza në bujqësi është thelluar në pesëvjeçarin e fundit për shkak të mungesës së financimeve, skemave tatimore që favorizojnë importet, emigrimit të popullsisë nga zonat rurale dhe pajisjeve të vjetra të prodhimit. Edhe industria nxjerrëse është në rënie të fortë, duke zbritur nga 3.99 % e PBB-së në vitin 2014 në vetëm 1.10 % në fund të vitit 2024.

Efektet në punësim dhe rritjen ekonomike

Ndërsa ndërtimi dhe sektori i pronave kanë rritur peshën e tyre në ekonomi, ndikimi i tyre në punësim mbetet i kufizuar. Aktualisht, bujqësia punëson 432 mijë persona, ndërsa ndërtimi vetëm 93 mijë. Sipas ekspertëve, përqendrimi i ekonomisë në sektorë që nuk prodhojnë të ardhura të qëndrueshme dhe vende pune afatgjata rrezikon stabilitetin ekonomik. Gjatë gjashtëmujorit të parë të vitit 2025, bujqësia u tkurr me 2.6 %, ndërsa industria me 3.7 %.

Kërkesa për masa strukturore

Banka e Shqipërisë ka rekomanduar ndërhyrje strukturore për forcimin e sektorit bujqësor, duke theksuar nevojën për investime në teknologji, trajnime dhe subvencione që mund të ndihmojnë në rritjen e produktivitetit. Sipas saj, një ekonomi që mbështetet kryesisht në ndërtim dhe tregun e pronave nuk garanton zhvillim të qëndrueshëm afatgjatë.

Të dhënat kryesore të INSTAT

Për vitin 2024, ndërtimi dhe pasuritë e paluajtshme zënë së bashku 16.59 % të PBB-së, kundrejt 15.45 % të bujqësisë. Industria përpunuese zë 6.51 %, tregtia 12.01 % dhe turizmi 5.2 %. Ndërkohë, industria nxjerrëse është tkurrur me më shumë se trefish në krahasim me një dekadë më parë, duke zbritur në 1.10 %.

STRUKTURA E PBB SIPAS AKTIVITETIT EKONOMIK

                                              Viti 2023      Viti 2024

Bujqësi/blegtori                       16,27%         15,45%

Ndërtim                                   11,65%        11,92%

Pasuri të patundshme               4,94%            4,95%

Tregti                                      12,01%        12,01%

Industria përpunuese                7,20%           6,51%

Turizmi                                     4.6%              5.2%

PESHA E BUJQËSISË-INDUSTRISË NË PBB

                        BUJQËSI       INDUSTRIA NXJERRËSE

Viti 2014           19,24%             3,99%

Viti 2020           18,81%             2,12%

Viti 2024           15,45%             1,10%

KONTRIBUTI NË RRITJEN EKONOMIKE

                                       BUJQËSI          INDUSTRI

Janar-Mars 2025               -2,76%              -5,66%

Prill-Qershor 2025            -2,49%              -1,79%

Burimi: Shqiptarja

Më të lexuarat